14.02.2024
KONUT SEKTÖRÜNÜ 2024'TE NE BEKLIYOR?
Motto Turkey Yönetim Kurulu üyesi Soner Keles, 2023 yilinda yasanan gelismeler isiginda konut sektörünü 2024 yilinda neleri bekledigini kaleme aldi.
'Türkiye ekonomisinin lokomotifi Gayrisafi Yurt Içi Hasila’nin (GSYH) yaklasik yüzde 6’sini olusturan ve yaklasik 1,5 milyon kisiye is olanagi yaratan insaat sektörü 2018 yilindan beri daralmaya devam ediyor. Geçtigimiz sene 1 milyon 225 bin adet konut satisi ile kapatan sektör bir önceki yila göre yüzde 18 daraldi. Subat ayinda yasanan deprem felaketi ve sonrasinda Mayis ayinda gerçeklestirilen genel seçimlerin etkisi ile konut sektöründe talep bekle-gör dönemine girdi Satis adetlerinin 1 milyonun altina gerilememesine ragmen yeni konut üretimini direkt olarak etkileyen ilk el konut satislari yüzde 30 seviyelerine geriledi. Son on yilda yüzde 50 seviyelerinde olan yeni konut satislarinda düsüs sert oldu. Diger taraftan uluslararasi konut yatirimcilarini da kamu eliyle uygulanan yanlis politikalar sonucunda ülkemizden kaçirmayi basardik. Yabanci konut yatirimcilarina yapilan konut satis adetleri yüzde 48 oraninda azalarak geçtigimiz yil 35 bin adet olarak gerçeklesti. Dünya’da 400 milyar dolara ulasan uluslararasi gayrimenkul yatirimcilari pazarindan ülkemizin aldigi pay 3,5 milyar dolara geriledi. Geçen sene gerçeklesen toplam konut satislari içerisinde yabanci alicilarin payi da yüzde 3 olarak gerçeklesti. Bu sonuç toplumda bilinen aksine Türkiye’de konut satis fiyatlarini yabancilarin yükselttigi tezini bosa çikartti.
Türkiye'de yillik ortalama konut ihtiyaci 800 bin adede yaklasirken, Subat ayinda yasadigimiz deprem ile birlikte ilave 650 bin yeni konut ihtiyaci ortaya çikti. Artan nüfus, iç göç ve demografik degisim toplumda yeni konut ihtiyacini her zaman diri tutmaya devam etmektedir. Ancak buna ragmen ülkemizde pandemiden bu yana yapi ruhsati izni alinarak üretime hazir hale getirilen konut sayisi 650 bin seviyelerinde seyretmektedir. Artan insaat maliyetleriyle birlikte konut fiyatlarinin yükselmesi yeni konut üretimini azalttigi gözlenmistir.
Içerisinde bulundugumuz yil ise uzun zamandir raflarda bekleyen konut projelerinin yerel seçimlerden sonra pazara sunulacagi bir yil olacaktir. Özellikle büyük sehirlerde deprem riski endisesi nedeniyle yeni konuta olan talep artacaktir. Sehir yasaminin getirdigi ekonomik maliyetler sonucunda emekliler basta olmak üzere çalisma hayatinda yer almayan kesimler ya yazliklarina ya da memleketlerine geri dönecektir. Mevcut evlerini kiraya vererek daha düsük maliyetli yasam sartlarinin oldugu kentlere göç devam edecektir. Büyüksehirlerde yasayan ve çalisma hayati içerisinde yer alan kesimler için ise yüksek konut kiralari bireylerin tüm imkanlarini zorlayarak daha uygun sartlarda konut sahibi olabilecegi semtlere yönelmesine neden olacaktir.
2024'te özellikle seçimlerden sonra konut satislarina yönelik bazi kampanyalarin harekete geçirilmesi beklenmektedir. Bu kampanyalar ile konut kredisi faizlerinin 15 yila varan vadelerde yüzde 2'nin altina çekilmesi seklindeki düzenlemeler hayata geçerse, özellikle ilk konut satislarinda ciddi bir hareketlenme olmasi mümkün olacaktir. Diger taraftan yilin ikinci yarisindan itibaren mevduat faizlerinde düsüsün baslamasi konut yatirimcilarini tekrar güvenli liman olan konut sektörüne olan talebini yükseltecektir. Borsa ve bankalarda yer alan mevduatlarin konut alimina yönelecegi bir yil olacaktir. Bu yil konut fiyatlarindaki artisin enflasyona yaklasan seviyelerde gerçeklesmesi beklenmektedir. Konut fiyatlarindaki azalan yükselis hizina ragmen genel olarak konut fiyatlarinda düsüs yasanmasi beklenmemek ile birlikte bunun yerine özellikle ikinci elde asiri yükselmis olan köpük konut fiyatlarinda gerileme görülmektedir. 2024 yilinin ilk yarisinin firsatlari içerisinde barindiran alici piyasasi agirlikli bir yil olmasi beklenirken Haziran ayindan sonra satici piyasasi kosullari geri dönecektir.'